Hoe bereid je je slim voor op het functioneringsgesprek?
Aan het eind van het jaar is het tijd voor het functioneringsgesprek. Hoe haal je er als werknemer het meeste uit?
Van oudsher is er een verschil tussen het functioneringsgesprek en het beoordelingsgesprek. Tijdens het functioneringsgesprek is er sprake van tweerichtingsverkeer: de medewerker en leidinggevende praten op een gelijkwaardige manier over zaken als inzet en sfeer op de werkvloer. Het beoordelingsgesprek is zakelijker van aard: de baas geeft een oordeel. Bij veel bedrijven vindt er echter een combinatie van die twee gesprekken plaats. Er wordt gekeken naar het functioneren, maar er is ook ruimte voor discussie en het bespreken van nieuwe doelen.
‘Het klassieke beoordelingsgesprek, waarin een leidinggevende vertelt wat de werknemer goed en fout doet, is niet meer van deze tijd’, zegt Maarten Schellekens van Welder, een bedrijf dat andere bedrijven helpt met een moderner personeelsbeleid. ‘Mijn vader en opa werkten nog voor een baas. Nu zeggen we: alleen honden hebben een baas.’ De verhouding tussen werkgever en werknemer is gelijkwaardiger en hierdoor is het beoordelingsgesprek geen kwestie meer van zitten en geschoren worden. Wat moet je weten en hoe bereid je je voor?
Weet wat je te wachten staat
Vraag voorafgaand aan het gesprek wat er van je wordt verwacht. ‘Inventariseer of er zaken zijn die je kunt voorbereiden en hoelang het gesprek duurt’, zegt Schellekens. ‘Vaak wordt de vraag gesteld wat je ambities zijn voor de toekomst. Bereid dit goed voor en bespreek het met mensen uit je omgeving. Je partner kan je misschien op dingen wijzen die je zelf niet zo snel bedenkt.’
Bedenk vooraf wat je wilt aankaarten
‘Of mensen ergens langdurig en met plezier werken, wordt bepaald door drie pijlers: gezondheid, geluk en productiviteit’, zegt Beatrice van der Heijden, hoogleraar strategisch human resource management aan de Radboud Universiteit. ‘Het laatste punt is vanuit het perspectief van de werkgever interessant, maar als werknemer moet je met het oog op de duurzaamheid van je loopbaan ook die eerste twee pijlers aan de orde stellen.’ Stel jezelf de vraag: hoeveel energie heb ik aan het einde van de werkdag? Schrijf je punten op, als geheugensteun tijdens het gesprek.
Bespreek óók de relatie met je leidinggevende
Uit tal van onderzoeken blijkt dat langdurige inzetbaarheid van een werknemer valt of staat met de relatie met de leidinggevende. Botert het niet tussen die twee, dan is het verzuim hoger. ‘Mensen denken vaak dat een onprettige baas wordt gecompenseerd door fijne collega’s, maar dat is niet zo’, zegt Van der Heijden. ‘Spelen er dingen, gebruik dan de ik-boodschap om te vertellen wat het met jou doet en welke gevoelens het oproept.’ Hierdoor beland je minder snel in een nietes-wellesdiscussie.
Zie het gesprek niet als conflict
Misschien voel je als werknemer te veel werkdruk, of heb je behoefte aan meer uitdaging. Hoe maak je dat bespreekbaar? Zie het gesprek niet als een potentieel conflict, maar als basis van een oplossing. ‘Op een respectvolle toon kun je prima aankaarten wat jij nodig hebt om je werk goed te doen en wat je erin wilt investeren’, zegt Van der Heijden.